استفاده از ظرفیت‌های موجود در افراد یک جامعه برای بهبود وضعیت کل آن برای کنشگران اجتماعی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا همواره تغییرات درون‌‌زا نتایج پایدارتری به همراه خواهند داشت؛ اما چگونگی دستیابی به یک روش موثر برای تشویق افراد به مشارکت در ایجاد تغییرات اجتماعی سوالی است که هنوز پاسخ جامعی برای آن وجود ندارد.

«تامین سرمایه جمعی» یا کراودفاندینگ (Crowdfunding) روشی است که سعی می‌کند با سرمایه‌های اندکِ تعداد زیادی از افراد جامعه، بستر اقتصادی لازم را برای تحقق ایده‌های خلاقانه فراهم کند. این ایده‌ها گستره وسیعی از تکنولوژی، هنر و ادبیات تا سلامت و آموزش را در‌بر‌می‌گیرد. پلتفرم‌های زیادی در سرتاسر دنیا یک بخش یا تمام فعالیت خود را به حوزه مسائل اجتماعی اختصاص داده‌اند: پروژه‌هایی که هدفشان حل یک مشکل برای یک گروه یا تمامی افراد یک جامعه است. استفاده از کراودفاندینگ در این زمینه، نه تنها افراد را از ابتدا با مسائل و مشکلات موجود در جامعه که در بعضی از موارد ناشناخته مانده‌اند درگیر می‌کند، بلکه با سهیم کردن آنها در تامین سرمایه، سبب می‌شود حس تعلق افراد به نتیجه‌ای که به دست می‌آید بیشتر شود و بالطبع راه حل پایدارتر باشد.

در ایران نیز تیم دونیت با هدف یافتن یک راه حل بومی برای این مساله، در سال ۱۳۹۳ شروع به کار کرد. دونیت در ابتدا کار خود را با یک پلتفرم آزمایشی (2nate.com) برای تامین سرمایه جمعی آغاز کرد. در سال اول فعالیت دونیت، این پلتفرم توانست در حدود ۹۰ میلیون تومان با مشارکت بیش از ۲۴۰۰ نفر از داخل و خارج کشور، برای پروژه‌های مختلف جمع‌آوری نماید. از همان زمان شروع فعالیت رسمی، تیم دونیت تلاش کرد ارتباط موثر و تنگاتنگی با صاحبان پروژه و با حامیان برقرار نماید و نیازهای آنان را شناسایی کند. پس از پشت‌سر‌گذاشتن فراز و نشیب‌ها و آزمون و خطاهای بسیار و با تکیه بر تجربیات به دست آمده، تیم دونیت تصمیم گرفت اولا فعالیت خود را بر روی پروژه‌های دارای تاثیرات اجتماعی متمرکز نماید و ثانیا پلتفرمی طراحی کند که از هر لحاظ جوابگوی نیاز تعریف‌کنندگان و حامیان پروژه‌ها باشد.

از جمله ابداعاتی که در پی تجربه یکساله و برای نخستین بار در دنیا توسط دونیت ایجاد و در نسخه جدید پلتفرم اعمال شد، داوری عمومی (Crowd Judgment) است. در این فرآیند، افراد در انتخاب پروژه‌هایی که می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را به صورت جمعی تامین کنند سهیم می‌شوند. در حقیقت پروژه‌ای که توسط اشخاص تعریف می‌شود باید از فیلتر «خرد جمعی» عبور کند تا برای صاحبان پروژه این اطمینان حاصل شود که در مسیر درستی قرار گرفته‌اند و هدفشان و راهی که برای رسیدن به این هدف در نظر گرفته‌اند از دید عموم دارای ارزش است. این بهره‌گیری از خرد جمعی یا داوری عمومی برای اعتبارسنجی پروژه‌های اجتماعی نقطه شروعی است برای سهیم کردن افراد در ایجاد تغییراتی که می‌خواهند در سطح جامعه انجام دهند؛ بدون اینکه منتظر حل شدن تمامی مسائل و مشکلات توسط دولت یا نهادهای مرتبط باشند.

نسخه جدید پلتفرم دونیت روز ۲۹ دی‌ماه رونمایی شد و در اختیار عموم قرار گرفت. برای معرفی قابلیت‌ها و امکانات این پلتفرم، مراسمی در روز یکشنبه دوم اسفندماه با حضور کنشگران اجتماعی، مدیران موسسات مرتبط با موضوع و نمایندگان رسانه‌ها، در پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران برگزار شد. جناب آقای دکتر حسن طائی، استاد کارآفرینی و معاون اسبق کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، خانم دکتر پریسا ریاحی، مدیرکل دفتر توسعه امور کارآفرینان این وزارتخانه و جناب آقای علی بیراموند از اداره فرهنگی ناجا میهمانان ویژه این رویداد بودند.

در شروع مراسم، ابتدا محی سنیسل در باره نحوه شکل‌گیری و سابقه فعالیت ۱۴ ماهه دونیت از آغاز تا امروز توضیحاتی ارائه داد. سپس آقای اشکان تقی‌پور، مدیر موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید، در باره تجربه همکاری با دونیت در دو پروژه تجهیز کارگاه کامپیوتر دبیرستان دخترانه روستای عاشقلو و ایجاد کتابخانه برای ۱۸ مدرسه در استان بوشهر صحبت کرد. از دید آقای تقی‌پور، مهم‌ترین ویژگی استفاده از پلتفرم دونیت و سیستم کراودفاندینگ در پروژه‌های موسسه نیک‌گامان این بود که اولا پروژه‌ها توانستند از اقصی نقاط ایران حمایت جذب کنند و ثانیا مشارکت در پروژه‌ها تنها به کمک‌های نقدی و در طول زمان کمپین محدود نشد. آقای تقی‌پور گفت که هنوز بعد از گذشت سه ماه از اتمام پروژه کتابخانه‌های بوشهر تماس‌هایی مبنی بر اظهار تمایل برای همکاری در این پروژه دریافت می‌کند. این گستردگی مخاطبان و توجه و علاقه آنها باعث ایجاد انگیزه بیشتر برای فعالیت در تمامی اعضای موسسه نیک‌گامان شده است.

در ادامه، عطیه غفوری روند حمایت از یک پروژه نمونه در دونیت را برای حضار تشریح کرد و مدعوین توانستند با استفاده از کارت اعتباری هدیه دونیتی که در اختیار آنها قرار گرفته بود این روند را یکبار امتحان کنند.

در بخش دوم برنامه، جواد یزدانی روند تعریف پروژه‌ها در دونیت را تشریح کرد و در باره فرآیند داوری جمعی که از قابلیت‌های جدیدی بود که برای کمک به ارزیابی پروژه‌ها به پلتفرم جدید اضافه شده بود توضیحاتی ارائه داد. در ادامه، یاشار ایمانلو درباره ویژگی‌های فنی و امنیتی وبسایت جدید صحبت کرد. طبق صحبت‌های آقای ایمانلو، پلتفرم جدید دونیت از سرورهای بسیار قدرتمندی برخوردار است و امکان ارسال اطلاعات به صورت مستقیم از این پلتفرم به تمامی سخت‌افزار‌های تعریف‌کنندگان پروژه‌ها وجود دارد؛ یعنی بانیان پروژه‌ها می‌توانند پرداخت‌های حمایت را از بستر خود انجام دهند و حامیان پروژه را در آن نمایش دهند.

مراسم با پنل پرسش‌و‌پاسخ پایان یافت. در این پنل بنیانگذاران دونیت، محی سنیسل، جواد یزدانی و یاشار ایمانلو، از دیدگاه‌های مختلفِ تخصصی به سوالات حاضران پاسخ گفتند.